Yurak formulasi
Yurak
Yurak — bu inson tanasining "dvigateli", markazi va eng muqaddas qismi. Buyuk shoirlar uni madh etgan, eng ilg‘or olimlar esa o‘rgangan. Bugungi kunda fan yurak haqida deyarli hamma narsani biladi. Biroq dunyoning yetakchi kardiologlari ham uning ishlash mukammalligidan hayratda qolishda davom etmoqda.
Yurakning fiziologik xususiyatlari haqiqatan ham hayratlanarli. U tashqi ta’sirlarsiz ham ritmik qisqarishga qodir. Impulslar to‘g‘ridan-to‘g‘ri yurakning o‘zida hosil bo‘ladi! Bu hodisa yurak avtomatizmi deb ataladi. Elektrik, kimyoviy va boshqa ta’sirlarda miokard (yurak mushagi) qo‘zg‘aladi va qisqaradi. Qo‘zg‘alish va qisqarish davrlarida yurak bir vaqtning o‘zida elektr generatoriga aylanadi: inson tanasi to‘qimalari yuqori o‘tkazuvchanlikka ega bo‘lib, elektr potensiallarini ro‘yxatga olish imkonini beradi. Bu jarayon elektrokardiografiya (EKG) yordamida amalga oshiriladi — yurak faoliyatini diagnostika qilishning eng keng tarqalgan va mavjud usuli.
Yurak qanday tuzilgan?
Yurak — bu bo‘shliq mushakli organ bo‘lib, uning asosiy vazifasi — qon tomirlar orqali qon aylanishini ta’minlash va butun tananing organ hamda tizimlarini qon bilan ta’minlashdir. Bu vazifa murakkab va favqulodda chidamlilikni talab qiladi. Kichik o‘lchamiga qaramay, yurak bu vazifani a’lo darajada bajara oladi. Atigi bir daqiqada u 5–6 litr qon haydaydi. Ekstremal sharoitlarda esa bu ko‘rsatkich 30 litrgacha yetishi mumkin!
O‘rtacha yurak vazni — taxminan 300 gramm. Odatda, yurak o‘lchami egasining musht hajmi bilan bir xil bo‘ladi.
Yurakning tuzilishi:
Yurakda to‘rtta kamera mavjud: o‘ng va chap bo‘lmachalar, shuningdek o‘ng va chap qorinchalar. Bo‘lmachalar va qorinchalar o‘zaro bo‘linmalar va klapanlar bilan ajratilgan bo‘lib, ular qonni faqat bir yo‘nalishda oqishini ta’minlaydi. Bo‘lmachalar qon yig‘adi, qorinchalar esa kuchli mushak qisqarishi yordamida uni qon aylanish tizimiga itaradi.
Yurakning ritmik urishi uchun miokard (yurak mushagi qatlami) javob beradi. Qiziqarli jihati shundaki, har bir qisqarishdan keyin miokard atigi 0,4 soniya davomida bo‘shashadi. Hisoblasak, bir sutka davomida yurak 8 soat ishlaydi, qolgan 16 soat dam oladi! Bir kun ichida u taxminan 108 000 marta uradi.
Yurakning yordamchilari ham mavjud. Qonni nasos orqali haydash bilan birga u uni qon tomirlar orqali tarqatadi. Bu “quvurlar” butun inson tanasini qamrab olgan bo‘lib, ular orqali kislorod va ozuqa moddalari barcha organlarga yetkaziladi. Shunday qilib, yurak va qon tomirlar birgalikda insonning yurak-qon tomir tizimini tashkil qiladi.
Qon tomirlarining turlari:
Yurak salomatligini qanday saqlash mumkin?
Hayotga tabassum bilan qarash, sog‘lom ovqatlanish, muntazam sport bilan shug‘ullanish va organizmdagi mikroelementlar muvozanatini saqlash — yurak salomatligi uchun kerak bo‘lgan eng muhim omillardir!
Samimiy kulgi qon tomirlarini kengaytiradi va miya uchun katta miqdorda kislorod yetkazib beradi. Kulganimizda biz stress gormonlari — kortizol va adrenalin darajasini avtomatik ravishda pasaytiramiz, bu esa yurak-qon tomir tizimiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Yuragingizga tabassum qiling!
Yurakning fiziologik xususiyatlari haqiqatan ham hayratlanarli. U tashqi ta’sirlarsiz ham ritmik qisqarishga qodir. Impulslar to‘g‘ridan-to‘g‘ri yurakning o‘zida hosil bo‘ladi! Bu hodisa yurak avtomatizmi deb ataladi. Elektrik, kimyoviy va boshqa ta’sirlarda miokard (yurak mushagi) qo‘zg‘aladi va qisqaradi. Qo‘zg‘alish va qisqarish davrlarida yurak bir vaqtning o‘zida elektr generatoriga aylanadi: inson tanasi to‘qimalari yuqori o‘tkazuvchanlikka ega bo‘lib, elektr potensiallarini ro‘yxatga olish imkonini beradi. Bu jarayon elektrokardiografiya (EKG) yordamida amalga oshiriladi — yurak faoliyatini diagnostika qilishning eng keng tarqalgan va mavjud usuli.
Yurak qanday tuzilgan?
Yurak — bu bo‘shliq mushakli organ bo‘lib, uning asosiy vazifasi — qon tomirlar orqali qon aylanishini ta’minlash va butun tananing organ hamda tizimlarini qon bilan ta’minlashdir. Bu vazifa murakkab va favqulodda chidamlilikni talab qiladi. Kichik o‘lchamiga qaramay, yurak bu vazifani a’lo darajada bajara oladi. Atigi bir daqiqada u 5–6 litr qon haydaydi. Ekstremal sharoitlarda esa bu ko‘rsatkich 30 litrgacha yetishi mumkin!
O‘rtacha yurak vazni — taxminan 300 gramm. Odatda, yurak o‘lchami egasining musht hajmi bilan bir xil bo‘ladi.
Yurakning tuzilishi:
Yurakda to‘rtta kamera mavjud: o‘ng va chap bo‘lmachalar, shuningdek o‘ng va chap qorinchalar. Bo‘lmachalar va qorinchalar o‘zaro bo‘linmalar va klapanlar bilan ajratilgan bo‘lib, ular qonni faqat bir yo‘nalishda oqishini ta’minlaydi. Bo‘lmachalar qon yig‘adi, qorinchalar esa kuchli mushak qisqarishi yordamida uni qon aylanish tizimiga itaradi.
Yurakning ritmik urishi uchun miokard (yurak mushagi qatlami) javob beradi. Qiziqarli jihati shundaki, har bir qisqarishdan keyin miokard atigi 0,4 soniya davomida bo‘shashadi. Hisoblasak, bir sutka davomida yurak 8 soat ishlaydi, qolgan 16 soat dam oladi! Bir kun ichida u taxminan 108 000 marta uradi.
Yurakning yordamchilari ham mavjud. Qonni nasos orqali haydash bilan birga u uni qon tomirlar orqali tarqatadi. Bu “quvurlar” butun inson tanasini qamrab olgan bo‘lib, ular orqali kislorod va ozuqa moddalari barcha organlarga yetkaziladi. Shunday qilib, yurak va qon tomirlar birgalikda insonning yurak-qon tomir tizimini tashkil qiladi.
Qon tomirlarining turlari:
- Arteriyalar va arteriolalar — to‘qimalar va organlarga kislorod va ozuqa moddalari bilan boyitilgan arterial qonni yetkazib beradi.
- Kapillyarlar — eng nozik va mayda tomirlar bo‘lib, ular orqali qon va to‘qimalar o‘rtasida modda almashinuvi sodir bo‘ladi.
- Venulalar va venalar — “tozalovchi” rolini bajaradi: butun tanadan kislorodga kambag‘al va almashinuv mahsulotlariga boy venoz qonni yig‘adi.
- Kichik doira — venoz qonni o‘pkaga yetkazib, uni kislorod bilan boyitadi.
- Katta doira — arterial qonni butun tana organ va tizimlariga yetkazadi.
Yurak salomatligini qanday saqlash mumkin?
Hayotga tabassum bilan qarash, sog‘lom ovqatlanish, muntazam sport bilan shug‘ullanish va organizmdagi mikroelementlar muvozanatini saqlash — yurak salomatligi uchun kerak bo‘lgan eng muhim omillardir!
Samimiy kulgi qon tomirlarini kengaytiradi va miya uchun katta miqdorda kislorod yetkazib beradi. Kulganimizda biz stress gormonlari — kortizol va adrenalin darajasini avtomatik ravishda pasaytiramiz, bu esa yurak-qon tomir tizimiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Yuragingizga tabassum qiling!
Oson o‘zlashtiriladi
Kaliy va magniy yuqori biofoydalilikka ega bo‘lgan organik tuzlar — asparaginatlar shaklida.
Dori vositalarining nojo‘ya ta’sirlari haqida xabar berish uchun:
Ishlab chiqaruvchiga quyidagi manzilga xabar berishingiz mumkin: gedeon@gr.uz
Ishlab chiqaruvchiga quyidagi manzilga xabar berishingiz mumkin: gedeon@gr.uz
Nojo‘ya ta’sirlar haqida e-mail orqali xabar bering
© 2025 Gedeon Richter
Mahsulot sertifikatlangan
Mahsulot sertifikatlangan
Gedeon Richter vakolatxonasi O‘zbekistonda:
Manzil: Toshkent, Mirabad tumani, Nukus ko‘chasi, 71-uy
Telefon: +998 (78) 1479042
Telefon: +998 (78) 1479043
Manzil: Toshkent, Mirabad tumani, Nukus ko‘chasi, 71-uy
Telefon: +998 (78) 1479042
Telefon: +998 (78) 1479043
