Kaliy va magniy — yurakning asosiy yordamchilari. Agar bu mikroelementlar organizmda yetarli miqdorda mavjud bo‘lsa, insonning yurak-qon tomir tizimi soatdek ishlaydi.
Kaliy va magniy inson organizmida nimaga ta’sir qiladi?
Yurak impulslarini hosil qilish
Miokard (yurak mushagi)da normal modda almashinuvini ta’minlash
Miokard va butun tanadagi mushaklarning qisqarish funksiyasini yaxshilash
Qon tomirlar devorlarining elastikligini saqlash
Qon quyuqligini kamaytirish va tromblar hosil bo‘lishining oldini olish
Yurak mushagida modda almashinuv jarayonlarini tartibga solish
Kaliy nima? Kaliy (K/Kalium) — tabiatda yumshoq ishqoriy metall sifatida uchraydi. Uning yana bir nomi — potassium. Inson organizmida kaliy suv-tuz muvozanatini tartibga soladi va yurak ritmi uchun mas’uldir. Bu mikroelementning taxminan 98% hujayra ichida joylashgan. Kaliy mushak to‘qimalari, jumladan, yurak mushagi normal ishlashi uchun zarur. Kaliy magniy bilan “duet”da samarali ishlaydi. Kunning me’yoriy iste’moli — 3600 mg. Bu miqdor, masalan:
200 g quritilgan o‘rik,
470 g ismaloq,
yoki 370 g dengiz karamida mavjud.
Kaliy haqida qiziqarli faktlar:
Ko‘pchilik o‘simliklarda mavjud
Kaliy tuzlari bakteriyalarning ko‘payishini oldini oladi
Kaliyning bir tuzi — sorbat (E 202) — oziq-ovqat sanoatida keng tarqalgan konservant
Inson organizmida kaliy sintez qilinmaydi
Magniy nima? Magniy (Mg/Magnesium) — asosan asab tizimi barqaror ishlashi va mushaklar normal faoliyati uchun muhim bo‘lgan mineral. Kaliy bilan birgalikda magniy yurak faoliyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi:
Yurak ritmini yaxshilaydi
Qon tomirlarning elastikligini oshiradi
Qon bosimi o‘zgarishlarini kamaytiradi
Aterosklerotik jarayonlarni sekinlashtiradi
Magniy mushak qisqarishi mexanizmida ishtirok etadi va mushak spazmlarini oldini oladi. Shuningdek, asab tizimiga tinchlantiruvchi ta’sir ko‘rsatib, tashvish va asabiylik darajasini pasaytiradi. Magniyning kunlik me’yoriy iste’moli — 400 mg. Eng ko‘p magniy quyidagilarda mavjud:
Bug‘doy kepagi
Qovoq va kunjut urug‘lari
Yong‘oqlar
Ko‘katlar va dukkakli ekinlar
Magniy haqida qiziqarli faktlar:
Katta miqdorda magniy dengiz suvlarida mavjud
O‘simliklarning yashil barglaridagi xlorofill magniy komplekslari asosida shakllanadi va fotosintez jarayonini ta’minlaydi
Ratsiondagi ortiqcha yog‘ magniyning normal o‘zlashtirilishiga to‘sqinlik qiladi
Qaysi yurak-qon tomir kasalliklarida kaliy va magniy foydali?
Yurak aritmiyalarining turli shakllari
Yurak yetishmovchiligi
Arterial gipertoniya, ishemik yurak kasalligi (stenokardiya, miokard infarkti)
Yurak tomirlarining aterosklerotik zararlanishi
Insult
Ko‘plab tadqiqotlar kaliy va magniyni birgalikda qabul qilish yurak-qon tomir kasalliklarini, depressiyalarni, jismoniy charchoqlarni va boshqa sog‘liq muammolarini davolashda samarali ekanligini tasdiqlaydi.